25 faktów, które musisz wiedzieć o Don’t Speak

1. Don’t Speak został wydany 15 kwietnia 1996 roku na trzecim singlu promującym trzeci studyjny album No Doubt – Tragic Kingdom.

2. Piosenka została napisana na początku lat 90. przez starszego brata Gwen – Erica. Kiedy reszta zespołu zaangażowała się w prace nad nagraniem Gwen Stefani zmieniła tekst utworu, by bardziej pasował do jej życia.

3. W pierwotnym zamyśle Don’t Speak było piosenką o miłości. Wiosną 1993 roku formacja rozpoczęła prace nad trzecim krążkiem. W tamtym czasie grający razem w zespole Gwen Stefani i Tony Kanal byli w związku. Para rozstała się kilka miesięcy później przechodząc z czasem w tryb przyjaźni. Rozstanie wymusiło jednak zmiany w pierwotnej wersji piosenki. Eric i ja, bardzo zirytowani całą sytuacją weszliśmy do garażu, usiedliśmy i przerobiliśmy tekst piosenki. – wspominała Stefani. W ten sposób utwór ewoluował do swojej finalnej wersji – smutnej piosenki o złamanym sercu.

4. Utwór opowiadał nie tylko o rozstaniu Gwen i Tony’ego. Piosenka odnosiła się także do odejścia brata Gwen i zarazem współautora utworu z zespołu w 1995 roku. Kiedy mój brat odszedł z zespołu, a potem Tony odszedł ode mnie…to był naprawdę ciężki okres. – kwitowała kilkanaście lat później Gwen.

5. Początkowo Don’t Speak było optymistycznym love songiem w warstwie brzmieniowej inspirowanym jazzem oraz rockiem lat 70. Jak wspominał gitarzysta grupy, Tom Dumont: Jest wcześniejsza wersja tej piosenki, w której zwrotki są zupełnie inne. Jest to naprawdę piękna i niesamowita wersja, o wiele bardziej jazzowa, inna. Ta piosenka miała długi proces inkubacji. Zmiany w życiu Gwen i Tony’ego poskutkowały pchnięciem nagrania w kierunku bardziej balladowo – dramatycznym o latynoskim zabarwieniu.

6. Solówka zagrana na hiszpańskiej gitarze jest sklejką z sześciu różnych studyjnych prób. Myślałem o tym, jak prawdziwi gracze znienawidziliby sposób w jaki ją zrobiłem. – komentował prace nad solówką Dumont, mając świadomość faktu,\ w jak pokrętny i niestandardowy sposób powstała jej finalna wersja. Prace nad nią były tak męczące, że Dumont porównał ją do gry kilofem, której mówi wielkie nie!

7. Solówkę na hiszpańskiej gitarze oparto na zagranym na trąbce samplu zaczerpniętym z utworu Up Yours, który zespół nagrał w 1992 roku z myślą o składance California Ska-Quake.

8. Piosenka początkowo spotkała się z chłodnym przyjęciem krytyków i fanów dotychczasowej twórczości zespołu. Efektem takich opinii była decyzja o wydaniu utworu na singlu fizycznym jedynie poza granicami USA. Band był przekonany, że po mieszanych recenzjach nie ma sensu wydawać w USA singla tak bardzo odstającego brzmieniowo od ich ska – punkowo – rockowego dorobku z którego byli tam znani.

9. Jesienią 1996 roku Don’t Speak zaczęły grać amerykańskie stacje radiowe. Popularność nagrania wystrzeliła w USA jak rakieta tuż po wykonaniu go przez grupę w programie Saturday Night Live 7 grudnia 1996 roku. Po roku od premiery na szczyt listy albumowej wskoczyła także płyta Tragic Kingdom przodując w zestawieniu przez 9 tygodni.

10. Utwór spędził 16 tygodni na szczycie amerykańskiej listy Hot 100 Airplay. Nikomu nie udało się wcześniej osiągnąć takiego wyniku. Wynik Don’t Speak w 1998 roku przebił zespół Goo Goo Dolls. Formacja z utworem Iris spędziła na szczycie listy aż 18 tygodni. Dzisiaj, po 25 latach szlagier No Doubt jest jednym z pięciu numerów z największą liczbą tygodni na #1 głównej amerykańskiej listy radiowej.

11. W związku z tym, że w USA nigdy nie wydano Don’t Speak na fizycznym singlu według panujących wówczas reguł piosenka nie mogła być sklasyfikowana na głównej liście Billboard Hot 100. Brak wydania na małym krążku przełożył się jednak na bardzo wysoką sprzedaż płyty Tragic Kingdom, której wynik osiągnął w USA rekordowy poziom blisko 12 mln sprzedanych egzemplarzy.

12. Ponad dekadę od radiowego sukcesu w erze sprzedaży cyfrowej Don’t Speak stał się najczęściej ściąganym singlem zespołu w USA – numer pobrano tam legalnie ponad 2 mln razy. Tym sposobem, mimo pierwotnego braku wydania fizycznego, kilkanaście lat po premierze nagranie w rodzimym kraju formacji i tak stało się ich największym singlowym bestsellerem.

13. Utwór jest największym przebojem No Doubt w Wielkiej Brytanii. Numer na początku 1997 roku spędził tam 3 tygodnie na #1 listy najlepiej sprzedających się singli. Singiel sprzedał się tam w ponad 1 mln egzemplarzy – dwa razy lepiej niż płyta Tragic Kingdom.

14. Wiosną 1997 roku piosenka spędziła 9 tygodni na szczycie paneuropejskiej listy singlowej European Hot 100. Numer trafił na czołowe miejsca list przebojów we wszystkich krajach naszego kontynentu i stał się trzecim największym przebojem 1997 roku w Europie.

15. Na całym świecie singiel sprzedano w liczbie ponad 5 mln egzemplarzy fizycznych i cyfrowych. Żaden inny utwór zespołu nie osiągnął już później takiego wyniku.

16. Nagranie w 1998 roku zostało nominowane do dwóch nagród Grammy w kategoriach Piosenka roku i Najlepszy popowy występ duetu lub grupy z wokalem. Grupa nie otrzymała jednak statuetki w żadnej z nich.

17. Wczesne wersje utworu zespół zagrał podczas niewielkich koncertów 16 kwietnia 1994 roku w miejscowości Irvine oraz 7 czerwca 1995 roku w West Hollywood w USA. Mieliśmy tyle wersji tej piosenki przed tą, którą nagraliśmy na Tragic Kingdom. W tamtych latach graliśmy jej różne wersje na koncertach. To co dzisiaj słyszysz, jest prawdopodobnie trzecią lub czwartą wersją tego utworu. – wspominał w jednym z wywiadów Tony Kanal.

18. No Doubt wykonali utwór na żywo 379 razy. Ostatni wspólny występ miał miejsce 18 września 2015 roku w ramach KABOO Music Festival w kalifornijskiej miejscowości Del Mar. Po 2015 roku piosenkę 79 razy wykonała także sama Gwen Stefani, ostatni raz w marcu 2021 roku. Uwielbiam wykonywać tę piosenkę. Nigdy mi się nie znudzi. To tak, jakbyś wiedział, że dajesz [fanom] to, co czyni ich tak szczęśliwymi, kiedy to robisz, a to sprowadza ich z powrotem do miejsca w którym po raz pierwszy usłyszeli tę piosenkę lub do związanego z tą piosenką bólu, przez który przechodzili. [Jestem] naprawdę szczęśliwa, że ją mam. – komentowała swoje solowe występy Gwen. W jednym z ostatnich wywiadów dodała także, że kilka festiwali, które zagrała z zespołem w 2015 roku, było prawdopodobnie ostatnią rzeczą, jaką mieli razem zrobić.

19. W teledysku, wyreżyserowanym przez Sophie Muller przedstawiono inne podejście do tematu utworu. Nie chcieliśmy, żeby chodziło o normalne zerwanie. – tłumaczył Tony Kanal. Pomyśleliśmy więc: Jaka mogłaby być najsmutniejsza rzecz, która mogłaby się wydarzyć? Rozpad zespołu? Tak, o tym jest ten wideoklip.

20. Tuż przed sfilmowaniem teledysku do Don’t Speak w No Doubt było bardzo dużo napięć. Obecność scen dobitnie pokazujących jak media skupiają lwią część swojej uwagi na Gwen Stefani, jednocześnie ignorując jej kolegów z zespołu nie była przypadkowa. Ich nakręcenie miało być dla grupy swego rodzaju formą terapii. W wywiadzie dla magazynu Variety Gwen odniosła się do tamtego okresu: Byłam głosem tej piosenki, to była moja historia […] Ludzie myśleli o mnie jak o wokalistce, podczas gdy ja byłam dziewczyną w zespole. Zespół stawał się moim cieniem i to było dla nich naprawdę trudne. Było między nami dużo napięcia, ponieważ chłopcy czuli, że jestem stawiana w centrum uwagi, bardziej niż oni […] Nie mogliśmy tak naprawdę cieszyć się sukcesem.

21. Wideo do Don’t Speak jest najchętniej oglądanym teledyskiem zespołu w serwisie YouTube. Teledysk od października 2009 roku do końca maja 2023 obejrzano rekordowy 1 mld razy! Dla porównania drugi najchętniej oglądany klip grupy do utworu It’s My Life ma na tej platformie 8 razy mniej wyświetleń.

22. W 2005 roku cover utworu nagrała Anna Maria Jopek. Artystka umieściła utwór na swoim drugim anglojęzycznym albumie Secret.

23. W październiku 2019 roku swoją wersję utworu opublikowała Carly Rae Jepsen. Dzień później w jednym z wpisów na Twitterze swoje zaskoczenie i pochwałę jej wersji wyraziła sama Gwen Stefani.

24. Piosenka z liczbą ponad 570 mln streamów (dane na 06/2023) jest najczęściej odsłuchiwanym utworem z repertuaru No Doubt w serwisie Spotify. Biorąc pod uwagę, że Spotify stanowi ok. 30% rynku platform audio – streamingowych, to liczbę odtworzeń piosenki we wszystkich tego typu serwisach można oszacować na niemal 2 mld!

25. W opublikowanym 1 stycznia 2021 roku teledysku do swojej solowej piosenki Let Me Reintroduce Myself Gwen Stefani wiernie odtworzyła wizerunek, który w 1996 roku zaprezentowała w teledysku Don’t Speak. Gwen ponownie ubrała legendarną sukienkę w kropki, chcąc nadać teledyskowi nostalgicznego charakteru.