1. Utwór Jolene został wydany 15 października 1973 roku jako pierwszy singiel z trzynastego solowego albumu studyjnego Dolly Parton wydanego pod tym samym tytułem. Piosenkę napisała i skomponowała Dolly Parton, a jej produkcją zajął się Bob Ferguson.
2. Piosenka została nagrana 22 maja 1973 roku w RCA Studio B zlokalizowanym w Nashville w stanie Tennesee. W nieczynnym już studiu swoje przeboje nagrywali głównie artyści grający muzykę country. W tym samym miejscu ponad 200 piosenek nagrał także Elvis Presley.
3. Inspiracją do napisania Jolene była mała, 10 – letnia rudowłosa dziewczynka, która po jednym z koncertów poprosiła Dolly o autograf: Miała piękne rude włosy, skórę, zielone oczy i patrzyła na mnie prosząc o autograf. Podeszłam do niej i powiedziałam: „No cóż, jesteś najpiękniejszą małą rzeczą, jaką kiedykolwiek widziałam. Więc jak masz na imię?”. A ona na to: „Jolene.” Odpowiedziałam: „Jolene, Jolene, Jolene, Jolene. To piękne imię. Brzmi jak piosenka. Napiszę o nim piosenkę! Jeśli kiedykolwiek usłyszysz piosenkę o Jolene, wiedz, że to o Tobie!”.
4. Imię dziewczynki tak spodobało się Dolly, że po spotkaniu z nią będąc już w drodze do autobusu wycieczkowego cały czas powtarzała je sobie w głowie, żeby go nie zapomnieć: Wciąż sobie powtarzałam: „Jolene, Jolene, Jolene.” Gdy wpadłam na melodię piosenki pomyślałam: „To jest mój refren!”. Po prostu wkomponowałam to w piosenkę, dorobiłam wersy, akordy, zaczęłam grać i uderzać w gitarę aż zaczęło to brzmieć lepiej i lepiej!. Według Parton siła utworu tkwi właśnie w jego prostocie – powtarzalnym refrenie i kilku akordach.
5. Fanka, która dała tytuł piosence nie była jedyną inspiracją do napisania piosenki. W licznych wywiadach udzielanych na przestrzeni lat Dolly wyjaśniała, że zainspirowała ją także rudowłosa kasjerka bankowa, która flirtowała z jej mężem Carlem Thomasem Deanem, mniej więcej w czasie, gdy byli świeżo po ślubie. Podczas występu na Glastonbury w 2014 roku Parton powiedziała: Niektórzy z Was mogą wiedzieć, ale nie muszą, że ta piosenka była luźno oparta na odrobinie prawdy. Napisałam ją wiele lat temu, kiedy mój ówczesny mąż spędzał z Jolene trochę więcej czasu niż myślałam, że powinien. Położyłam temu kres. W pośpiechu pozbyłam się tej rudej kobiety. Chcę jednak żebyście wiedzieli, że z każdego doświadczenia może wyniknąć coś dobrego. Gdyby nie ta kobieta, nigdy nie napisałabym Jolene i nie zarobiłabym tych wszystkich pieniędzy, więc… Jolene – dziękuję!
6. Struktura piosenki nierozerwalnie łączy się z tym o czym śpiewa Parton. Delikatna linia szarpanej raz po raz gitary pojawia się w chwili gdy Dolly błaga tytułową bohaterkę, by zostawiła jej ukochanego. Progresja akordów molowych zwiastuje złamane serce piosenkarki, która znajduje się w sytuacji, której tak bardzo się obawia. Losy jej związku zależą od pięknej rywalki, która gdyby tylko chciała, z łatwością porwałaby mężczyznę Dolly. Imię Jolene rozbrzmiewa przez cały czas trwania utworu a każde kolejne jego wspomnienie prowadzi do punktu kulminacyjnego, w którym imię pada po raz czwarty. Wtedy desperacja Parton sięga zenitu, a jej głos wpada w błagalny, jakby pokonany ton.
7. W wywiadzie dla magazynu Vulture autorka Jolene przyznała, że przez wiele lat dostała ogrom wiadomości od kobiet, które bardzo związały się z tą prostą piosenką: Jolene to nie tylko przystępność, ale także wyjątkowe podejście do klasycznego formatu piosenek o zdradzie. Zamiast złościć się i walczyć ze swoim mężczyzną lub go opuścić, narrator piosenki błaga jego kochankę. […] Ludzie myśleli, że to bardzo szczera, otwarta i pokorna piosenka na ten temat. Nikt wcześniej nie pisał o romansach od tej strony – aby udać się do osoby, która próbowała ukraść twojego mężczyznę.
8. Tekst piosenki rozumiany w głębszy sposób tłumaczy uczucia zazdrości i niepewności, które pojawiają się w związku. Parton przyznaje, że wszyscy mamy swoje lęki, jesteśmy zazdrośni i niepewni, niezależnie od tego, czy się do tych uczuć przyznajemy, czy nie: Powodem dla którego uważam, że Jolene od tak dawna przemawia do wielu ludzi jest fakt, że większość z nas miała kiedyś w swoim życiu taką Jolene lub Joe czy coś innego. Co ważniejsze, wszyscy czuliśmy się kiedyś niepewnie z powodu czegoś. Wszyscy czuliśmy, że możemy stracić ukochaną osobę na rzecz kogoś innego, ponieważ nie jesteśmy wystarczająco dobrzy. I o tym tak naprawdę jest ta piosenka. W innym wywiadzie gwiazda dodała: Zawsze jest ktoś piękniejszy od ciebie. Zawsze jest ktoś bardziej wyjątkowy od ciebie i zawsze będziesz czuł się trochę zagrożony i niepewny jeśli chodzi o osobę którą kochasz. W związku zawsze istnieje pewna doza strachu.
9. W trakcie wywiadu udzielonego w 2018 roku w The Bobby Bones Show Dolly Parton ujawniła, że napisała Jolene i I Will Always Love You tego samego dnia. Obydwie piosenki ukazały się na wspólnym singlu.
10. Podczas jednego z występów w 1988 roku Dolly przyznała się publiczności, że ze względu na to, że tytułowa Jolene istniała naprawdę, początkowo nie lubiła zbyt często śpiewać tej piosenki. Dwie dekady później w wywiadzie udzielonym norweskiej telewizji zmieniła zdanie: Uwielbiam ją śpiewać! To jeden z moich ulubionych utworów. Teraz podoba mi się to, że wszyscy tak pozytywnie reagują na tę piosenkę. Zawsze powtarzam, że moje piosenki są jak moje dzieci i oczekuję od nich, że będą mnie wspierać, gdy już będę stara!
11. Dolly wyznała, że jej mąż poczuł się lekko skonsternowany, gdy zobaczył, że pisze ona piosenkę Jolene: Był trochę zawstydzony kiedy pisałam tę piosenkę, ponieważ tak naprawdę nie była ona aż tak poważna, jak się wydawało. Byłam po prostu zazdrosna, bo ona była piękną kobietą a on po prostu flirtował. Drobne małżeńskie zazdrostki nie zaszkodziły jednak ich miłości: Dolly i Carl są małżeństwem do dzisiaj!
12. 2 lutego 1974 roku Jolene jako druga solowa piosenka Dolly Parton dotarła na szczyt amerykańskiej listy Billboard Hot Country Songs. Parton zaliczyła wtedy także debiut na głównej liście Billboard Hot 100 – Jolene dotarła w tym zestawieniu do #60, utrzymując się w nim łącznie przez 2 miesiące. Numer ulokował się także na szczycie singlowej listy country w Kanadzie.
13. Sukces piosenki dał Dolly ostateczny impuls do opuszczenia 19 lutego 1974 roku The Porter Wagoner Show, którego gwiazdą była od września 1967 roku. Show przyczynił się znacznie do wzrostu jej popularności. Dolly występowała tam jednak w duecie z gospodarzem programu Porterem Wagonerem, z którym do 1974 roku nagrała aż 10 albumów studyjnych. Opuszczenie programu, sukces Jolene i międzynarodowe uznanie, które wraz z jej wydaniem zdobyła na dobre rozpoczęło solowy etap w karierze artystki.
14. W 1976 roku Jolene dotarła do #7 w Wielkiej Brytanii stając się tam pierwszym i jedynym w karierze Parton utworem, który wdarł się do pierwszej dziesiątki singlowego zestawienia. Podobna sytuacja nastąpiła w Irlandii, gdzie Jolene wspięła się wtedy na #8.
15. W maju 1977 roku Dolly zaśpiewała Jolene przed królową Elżbietą II podczas Royal Variety Show w ramach obchodów Srebrnego Jubileuszu. Po występie, za kulisami teatru w Glasgow Parton poznała królową osobiście: Była dla mnie bardzo ciepła, bardzo słodka i widziałam, że jest osobą bardzo szczodrą.
16. W 2004 roku amerykański magazyn Rolling Stone umieścił Jolene na #217 listy 500. Najlepszych piosenek wszech czasów. Aktualizując zestawienie w 2021 roku, magazyn wywindował piosenkę znacznie wyżej, na #63, a samą Dolly Parton umieścił na #27 listy 200. Najlepszych piosenkarek wszech czasów. Z kolei w 2014 roku piosenkę nagrodzono prestiżową Grammy Hall of Fame. Co ciekawe, nagrodę w tej kategorii przyznano po raz pierwszy w 1973 roku, czyli w tym samym, w którym wydano Jolene.
17. W 2021 roku magazyn Forbes ujawnił, że Dolly Parton zarabia z tytułu tantiem pochodzących z Jolene oraz wydanego w 1980 roku przeboju 9 to 5 średnio między 6 a 8 mln dolarów rocznie.
18. Jolene z liczbą 616 mln streamów (dane na 04/2024) jest najpopularniejszym utworem Dolly Parton w serwisie Spotify. Biorąc pod uwagę pozostałe serwisy streamingowe audio całkowitą liczbę legalnych streamów utworu można oszacować dzisiaj na niemal 2 mld!
19. Do piosenki nigdy nie powstał oficjalny teledysk. Na początku lat 70. nie kręcono jeszcze wideoklipów dedykowanych wydawanym singlom. Umownymi teledyskami na przestrzeni lat stawały się wykonania piosenki na żywo – jednym z najpopularniejszych w serwisie YouTube jest dzisiaj zgrany z kasety VHS występ z 10 stycznia 1988 roku, który zanotował ponad 30 mln wyświetleń. Dwa występy z The Porter Wagoner Show zarejestrowane w 1973 i 1974 roku zanotowały łącznie ponad 10 mln odsłon.
20. Jolene jest najczęściej coverowanym utworem z dorobku Dolly Parton. W ciągu pięciu dekad od premiery swoje wersje w wersji studyjnej bądź live nagrało ponad 200 artystów. Wśród nich znaleźli się m.in. Olivia Newton – John, The Sisters of Mercy, Reba McEntire, Paula Cole, The White Stripes, Ellie Goulding, Kelly Clarkson, Kesha czy Miley Cyrus.
21. W ramach publikowanego w serwisie YouTube projektu The Backyard Sessions, Miley Cyrus w 2012 roku zagrała wraz z zespołem własną wersję Jolene. Występ opublikowany bezpośrednio na platformie zanotował do dzisiaj ponad 450 mln wyświetleń. Co ciekawe, Miley wraz z Dolly wykonała piosenkę wspólnie już dwa lata wcześniej, podczas imprezy z okazji 25 – lecia należącego do Parton parku rozrywki Dollywood. Pod koniec 2022 roku gwiazdy połączyły siły ponownie, tym razem podczas imprezy sylwestrowej zorganizowanej przez NBC.
22. Na przełomie wieków bluegrassowa piosenkarka Rhonda Vincent nagrała własną interpretację Jolene, która spotkała się z ogromnym uznaniem jej fanów. Traf chciał, że wśród nich znalazła się także Dolly Parton. Autorka piosenki była pod takim wrażeniem coveru, że zaprosiła Rhondę i jej zespół do wykonania jej w parku rozrywki Dollywood. Udając się na miejsce Rhonda była przekonana, że to Dolly będzie śpiewała utwór, a oni tylko wesprą ją w jej wykonaniu. Gdy dotarli na miejsce Dolly powiedziała: O nie! Nie mam zamiaru tego śpiewać. To Ty zaśpiewasz, a ja w harmonii razem z Tobą. Rhonda pomyślała: Boże, proszę nie pozwól mi zapomnieć słów tej piosenki, ponieważ śpiewamy ją razem z nią w jej teatrze przy pełnej sali! Po latach dodała: To był dla nas bardzo pamiętny dzień. Bardzo się cieszę, że zapamiętałam wszystkie słowa. Nie ma to jak śpiewanie z Dolly!
23. W 2014 roku Dolly wykonała Jolene podczas swojego występu na festiwalu Glastonbury. Pięć lat później swoją wersję piosenki na tym samym wydarzeniu zaprezentowała chrześnica Parton – Miley Cyrus.
24. W 2016 roku własną wersję Jolene nagrał amerykański zespół a capella Pentatonix. W nagraniu wzięła udział sama Dolly Parton, a wideo z wspólnym występem w serwisie YouTube zanotowało do dzisiaj ponad 50 mln wyświetleń. Współpraca została kilka miesięcy później nagrodzona statuetką Grammy w kategorii Najlepsze wykonanie country przez duet lub grupę.
25. Kompozycja była tuż po wydaniu dwukrotnie nominowana do nagrody Grammy w kategorii Najlepsze żeńskie wokalne wykonanie country. W 1975 roku nominowano oryginalną wersję studyjną utworu, rok później wersję live z albumu In Concert. Niestety na obydwu galach statuetka powędrowała w inne ręce: odpowiednio do Anne Murray za utwór Love Song i do Lindy Ronstadt za I Can’t Help It (If I’m Still In Love with You).
26. Piosenka stała się inspiracją dla pierwszego odcinka antologii Netflixa z 2019 roku Dolly Parton Heartstrings, będącej zbiorem opowiadań opartych na piosenkach Parton. W części „Jolene” niejaka Emily (w tej roli Kimberly Williams – Paisley) zaprzyjaźnia się z początkującą piosenkarką country o imieniu Jolene (Julianne Hough) w barze honky – tonk. Kłopoty zaczynają się, gdy Emily odkrywa, że mąż przyjaciółki ma romans z rudowłosą piosenkarką i zaczyna podejrzewać, że jej mąż również może podążać tą samą drogą.
27. W 2020 roku Parton pomogła sfinansować badania nad szczepionkami na COVID-19 przekazując 1 mln dolarów na rzecz Vanderbilt University Medical Center. Mniej więcej w tym samym czasie lingwistka Gretchen McCulloch napisała parodię Jolene zatytułowaną Vaccine. 2 marca 2021 roku Dolly zaszczepiła się przeciw koronawirusowi i wrzuciła sieci film w którym postanowiła zaśpiewać jej proszczepionkową wersję: Vaccine, vaccine, vaccine, vaccine. I’m begging of you, please don’t hesitate. Vaccine, vaccine, vaccine, vaccine. ‘Cause once you’re dead then that’s a bit too late!
28. Jolene była ostatnią piosenką, którą Olivia Newton – John nagrała przed śmiercią 8 sierpnia 2022 roku. Nagranie w duecie z samą Dolly powstało z myślą o albumie Just the Two of Us: The Duet Collection. Pierwotnie Olivia nagrała solowy cover Jolene w 1976 roku i umieściła go na albumie Come On Over. Artystka wielokrotnie wykonywała go później podczas swoich koncertów. Po wspólnym nagraniu Dolly przyznała, że: [Olivia] jest jedną z moich ulubionych artystek wszechczasów. Przez te wszystkie lata zawsze byłyśmy blisko siebie i jestem bardzo dumna, że mogę być częścią tego duetu.
29. W 2022 roku Dolly Parton zapytana w programie CNN The Daily Show o covery Jolene, które ukazały się na przestrzeni ostatnich pięciu dekad wyznała, że bardzo chciałaby, żeby swoją wersję jej przeboju nagrała Beyoncé: Powiedz, czy nie byłoby to zabójcze? Myślę, że jest fantastyczna, piękna i uwielbiam jej muzykę. Po prostu bardzo chciałabym usłyszeć Jolene wykonaną w wielkim stylu, czymś w rodzaju tego jak Whitney Houston wykonała moje I Will Always Love You. Wykonaną przez kogoś, kto wykorzystałby te moje małe piosenki i uczynił je potężnymi. To byłby cudowny dzień, gdyby [Beyoncé] kiedykolwiek zagrała Jolene!
30. Beyoncé spełniła życzenie Dolly wyrażone w wywiadzie z 2022 roku. Utwór pojawił się na albumie COWBOY CARTER i został poprzedzony krótkim intrem Dolly P, w którym swojego głosu użyczyła sama autorka piosenki. Beyoncé zmieniła tekst piosenki zmieniając jej ton z błagalnego Jolene, nie zabieraj mojego mężczyzny na bardziej konfrontacyjny Jolene, ostrzegam Cię, nie przychodź po mojego mężczyznę. Wersja Bey bardzo spodobała się Dolly, która tuż po wydaniu albumu dała wyraz swojej ogromnej aprobaty za pomocą mediów społecznościowych.
31. W 2024 roku Dolly nagrała akustyczną wersję Jolene wraz z włoskim zespołem Måneskin. Piosenka znalazła się na specjalnej edycji 49. (!) albumu gwiazdy Rockstar.
krytyczniemuzycznie.com 